Rower, jego pierwsze szkice możemy znaleźć już w notatkach Leonarda Da Vinciego. Urządzenie mechaniczne, które wykorzystując pracę naszych mięśni pozwala poruszać się dużo szybciej, niż pieszo. Od czasu renesansu, koncepcja roweru przeszła długą drogę ewolucyjną. Obecnie zaczęliśmy montować do nich małe wydajne silniki elektryczne, aby wspomagać nasze sprawne przemieszczanie się. Czy rower jest dobrą aktywnością fizyczną, sportem i jeżeli tak, to dla kogo i w jakiej formie?
Czy rower jest dobrą aktywnością fizyczną
Odpowiadając sobie na powyższe pytanie musimy zadać sobie po drodze jeszcze kilka. Jak wygląda nasz styl życia, czy większość dnia siedzimy przed komputerem, czy może nasz rodzaj pracy wymaga przemieszczania się na nogach? Czy chcemy traktować rower jako środek transportu czy raczej jako narzędzie treningowe? Ile aktualnie ważymy? Czy mamy jakieś kontuzje? W jakie trasy będziemy chcieli się na rowerze wybierać?
Przeanalizuj swój styl życia
Jeżeli nasz styl życia wygląda następująco: budzimy się rano, poranna toaleta, wychodzimy do pracy i jedziemy tam samochodem, lub pracujemy zdalnie i zasiadamy do komputera, przy którym spędzamy minimum 8 godzin w bezruchu. Rower w takim wypadku w mojej opinii, niestety nie do końca będzie odpowiednią aktywnością fizyczną. Zauważcie, że na rowerze siedzimy, dokładnie tak samo jak przed komputerem, a nawet nieco gorzej. Nasze kręgosłupy, nie będą miały podparcia w postaci fotela, będą wysunięte bardziej lub mniej do przodu (w zależności od rodzaju ramy), co będzie tworzyło dosyć dużą dźwignię na nasz odcinek lędźwiowy. To w połączeniu z poprzednimi godzinami siedzenia może skutkować dosyć dużymi przeciążeniami i w konsekwencji bólami kręgosłupa. Niech przykładem będą tutaj doniesienia naukowe, które wskazują na występowanie dolegliwości bólowych kręgosłupa u zawodowych kolarzy!!!
Stawy biodrowe nieustannie zgięte
Drugim aspektem tego stanu rzeczy jest to, że podczas siedzenia nasze stawy biodrowe są zgięte pod kątem około 90°. Długotrwałe przebywanie w tej pozycji będzie powodowało przykurczanie się mięśni zginających biodro, takich jak mięsień biodrowo-lędźwiowy, czy mięsień prosty uda. Podczas jazdy na rowerze, oba wymienione wcześniej mięśnie będą pracowały, lecz w niepełnym zakresie. Zauważmy, że nawet gdy noga człowieka jadącego na rowerze jest w pozycji dolnej korby, to biodro względem kręgosłupa nie jest do końca wyprostowane. Długotrwała praca w niepełnym zakresie ruchu nie będzie wpływała pozytywie na zginacze biodra. Te z kolei często wpływają na zwiększenie dolegliwości bólowych kręgosłupa (dlaczego tak się dzieje wytłumaczę innym razem).
Jeżeli więc większość Twojego życia spędzasz na siedząco, rower jako narzędzie utrzymania sprawności nie będzie najlepszym rozwiązaniem z punktu widzenia Twojego kręgosłupa i ruchomości bioder.
Jeżeli jednak pracujesz fizycznie, obciążasz swój organizm zewnętrznymi siłami, a w pracy nie narzekasz na brak ruchu, to rower może być dla Ciebie odpowiednim rozwiązaniem.
Aktywny odpoczynek
Zbytnie przeciążanie stawów oraz innych struktur organizmu często powtarzającymi się ruchami, może mieć tak samo zgubne efekty, jak brak ruchu. Jednak jeżeli lubisz odpoczynek bardziej aktywny, to rower pomoże Ci zmniejszyć obciążenia na struktury organizmu. Jednocześnie pozwoli mu nadal się poruszać. Ruch w odciążeniu, bo o takim tutaj mówimy, pozwoli na lepszą regenerację tkanek organizmu przez to, że przepłynie przez nie więcej krwi. Ona zabierze ze sobą zbędne produkty przemiany materii, a jednocześnie dostarczy substancji odżywczych oraz tlenu.
Jeżeli wpisujesz się w powyższy model stylu życia, to rower zdecydowanie jest dla Ciebie.
Rower jako sposób regeneracji
W podobnych kategoriach będziemy rozpatrywali sytuację kiedy doznał_ś kontuzji (oczywiście nie wszystkich kontuzji). Rower pomoże Ci w fizjologicznych procesach regeneracji, niejako je przyśpieszając, przez większy przepływ krwi, jednocześnie bez pełnego obciążania uszkodzonej struktury (o tym kiedy, jak, i w jakim stopniu możesz obciążać część ciała z kontuzją, powie Ci ortopeda i fizjoterapeuta). W bardzo szczególnych przypadkach odpowiednie ustawienie siodełka w rowerze pomoże Ci w przywróceniu ruchomości w stawach kończyny dolnej. Pamiętajcie jednak, że podczas kontuzji zalecałbym jednak używanie roweru stacjonarnego lub specjalnego trenażera. Dzięki temu rower nie przewróci się, a ty nie będziesz musiał/a ratować się kontuzjowaną kończyną.
Rower jako sposób na redukcję masy ciała
Jeżeli zaczynasz swoją przygodę z aktywnością fizyczną, a głównym twoim celem jest pozbycie się nadwagi, to rower również będzie dla Ciebie odpowiednim rozwiązaniem. We wpisie o doborze butów do biegania, obliczyłem ile kilogramów więcej przenoszą nasze stawy dziennie, gdy mamy na sobie dodatkowe obciążenie w postaci tkanki tłuszczowej. W momencie w którym chcielibyśmy pozbyć się kilogramów za pomocą na przykład biegania, struktury ciała będą bardzo mocno obciążane. To w konsekwencji może prowadzić do kontuzji zmęczeniowych. W pierwszych fazach adaptowania się do wysiłku, rower będzie idealnym rozwiązaniem, przez wspomniane wcześniej obciążenie.
Sprytne zaoszczędzenie czasu
Załóżmy, że dojeżdżasz do pracy samochodem lub komunikacją miejską. W większym mieście, czas dojazdu będzie bardzo uzależniony od korków. Przez cały ten czas siedzisz. A jeżeli by tak siedzieć i jednocześnie poruszać nogami? Czy nawet ten minimalny ruch nie byłby lepszy od żadnego? Gdy zdecydujesz się na dojazd do pracy rowerem dodatkowo porządnie się natlenisz, rozbudzisz, a i jest szansa, że omijając korki zaoszczędzisz trochę czasu. Pamiętaj, dojazd do pracy to nie tour de pologne. Nie musisz się śpieszyć, wyjedź odpowiednio wcześnie, a jadąc spokojnie nie będziesz musiał martwić się o to czy się spocisz (oczywiście warto mieć zawsze zapasową koszulę (koszulkę) w plecaku). Zaoszczędzisz na paliwie. Zadbasz o środowisko. Jak widzisz same plusy 🙂
Podsumowanie
Reasumując. Rower nie jest dla Ciebie najlepszą aktywnością kiedy: w pracy przez cały dzień siedzisz. Masz już problemy bólowe w odcinku lędźwiowym lub szyjnym. Masz „zaspawane” stawy biodrowe, które nie pracują już w pełnym zakresie ruchu.
Rower jest dla Ciebie kiedy: podczas swojej pracy dosyć mocno obciążasz kręgosłup. Dużo chodzisz. Jesteś po niektórych kontuzjach. Chcesz zwiększyć zakres ruchomości po unieruchomieniu w kolanie czy stopie. Kiedy chcesz zamienić siedzenie, na siedzenie plus trochę ruchu. Kiedy masz nadwagę i dopiero zaczynasz adaptować się do aktywności fizycznej.
Odpowiadając na pytanie zawarte w tytule: To zależy 🙂